Στο έθιμο της ΔΙΑΝΑΣ (κατάλοιπο πιθανά της Ενετοκρατίας και Αγγλοκρατίας) πρωταγωνιστούσε από την ίδρυσή της και την πρώτη εμφάνιση της Μπάντας (11/12/1852) η Φιλαρμονική Εταιρία.
Το έθιμο λέγεται (και είναι πολύ πιθανό) ότι πήρε το όνομά του από την ιταλική λέξη Diana που αναφέρεται στο αστέρι Αυγερινός και το οποίο είναι πάντα διακριτό την ώρα που εξελίσσονταν το έθιμο.
Το Μουσικό Σώμα της Εταιρίας παιάνιζε τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς στους κεντρικούς δρόμους της πόλης της Λευκάδας, το ειδικό εμβατήριο ”ΕΩΘΙΝΟΝ” του Βαυαρού Αρχ/κού της Α. Σάϊλερ (1865).
Πίσω από τη Μπάντα της Φιλαρμονικής και με το βηματισμό της, ακολουθούσε κόσμος και κοσμάκης (νεαροί αλλά περισσότερο ώριμοι πολίτες) τραγουδώντας εύθυμα, φωνάζοντας και παίζοντας ”τσ’ αμπωξές”.
Οι ίδιοι κρατούσαν αποστάσεις ασφαλείας ”απ΄ τη Μουζ΄κή” και ουσιαστικά την περιφρουρούσαν όπως βεβαιώνουν παλιοί Λευκαδίτες, σε αντίθεση με τη μετέπειτα απαράδεκτη κατάσταση.
Την ίδια ώρα οι νοικοκυρές με τσ’ μπότ’δες, σοβαρές και άλαλες, πήγαιναν στις βρύσες για “τ’ αμίλητο νερό” όπου είχαν να αντιμετωπίσουν “τσ’ κονσόλ’ ς” και τα πιεστικά πειράγματά τους, προκειμένου να μιλήσουν και να ακυρωθεί το έθιμο.
Όμως τις τελευταίες δεκαετίες η “έξοδος” της Φιλαρμονικής για τη “ΔΙΑΝΑ” συνοδεύονταν από απρέπειες και άσχημες καταστάσεις που στρέφονταν ακόμη και κατά των μουσικών!
Οι προσπάθειες που έγιναν για διατήρηση και αναζωογόνηση του εθίμου δυστυχώς δεν απέδωσαν και η Φιλαρμονική Εταιρία αποφάσισε, πριν κάμποσα χρόνια, τη μη έξοδο της τις πρωϊνές ώρες της Πρωτοχρονιάς.
Τα τελευταία χρόνια το εμβατήριο “Εωθινόν” ακούγεται ξανά στη Λευκάδα από τη Μπάντα της Φιλαρμονικής μας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
